Napoje gazowane, szczególnie mocno schłodzone, są dla wielu osób niemal naturalnym wyborem do obiadu, szczególnie na upały. Tymczasem, wiele badań i analiz donosi, że więcej w nich złego niż dobrego. Poza tym, że są przesycone cukrem, mogą też prowadzić do niewchłaniania się cennych minerałów z posiłków. 

Napoje typu cola - magnes na magnez

Magnez i fosfor obecny w napojach gazowanych to „para”, która, dla dobra waszego organizmu, nie powinna się razem wiązać. Ciemne napoje gazowane, szczególnie typu cola, zawierają kwas fosforowy. Gdy popijacie takim napojem posiłek, kwas fosforowy wiąże się w waszym organizmie z magnezem, uniemożliwiając jego wchłanianie. Świetnym źródłem magnezu jest m.in. kasza gryczana, ryby, płatki owsiane, szpinak, mleko, jaja, sery żółte czy kakao.

Popijając colą dania, w których znajdują się te ważne składniki, stawiacie magnezowi fosforanowy „szlaban” na przejście dalej w głąb organizmu. Wchłanianie magnezu utrudniają również soki owocowe oraz produkty z nasyconymi kwasami tłuszczowymi (głównie mięso i wędliny) czy bogate w wapń (sery podpuszczkowe i topione, jarmuż, kapusta pekińska, gotowany brokuł). Z tego powodu najlepiej popijać obiad czystą wodą lub odczekać pół godziny - godzinę po posiłku i napić się dopiero wtedy. Jakiekolwiek napoje pite podczas obiadu mogą rozrzedzać soki żołądkowe, co spowalnia trawienie.

Dlaczego magnez jest tak ważny?

Magnez jest dla organizmu istotny z wielu powodów. Pierwiastek bierze udział w kilkuset procesach związanych z prawidłowym funkcjonowaniem. Jego niedobór prowadzi nie tylko do drgania powiek, ale i do: 

  • problemów z koncentracją
  • obniżenia odporności
  • kołatania i bólu serca
  • uczucia mrowienia i skurczów w łydkach oraz w innych mięśniach 
  • uczucia niepokoju
  • zaburzeń widzenia
  • spadku kondycji fizycznej
  • osłabienia włosów i paznokci
  • a nawet bólów głowy

Dlatego warto sprawdzić zawartość tego i innych minerałów u lekarza, szczególnie, jeśli jesteście miłośnikami napojów typu cola. 

Jak działa kwas fosforowy?

Niektórzy polecają napoje typu cola m.in. na kamień w czajniku i mają rację. Kwas fosforowy (a właściwie ortofosforowy - syntetycznego pochodzenia) obecny w ich składzie, skutecznie rozpuszcza osad. Przy produkcji żywności jest on używany jako regulator kwasowości. W czystej formie jest on wręcz żrący i podczas pracy z nim zalecane są środki bezpieczeństwa.

Występuje on nie tylko w napojach gazowanych, ale również, pod symbolem E338, w wielu innych produktach, w tym w słodzonych jogurtach i napojach mlecznych, przetworach zbożowych, a nawet w mięsie i rybach. Jak każdy składnik czy produkt jedzony w nadmiarze, może być szkodliwy. Kwas fosforowy w nadmiarze może prowadzić do uszkodzenia szkliwa i demineralizacji kości, a także prowadzić do biegunki, wymiotów, bólów brzucha czy nudności. Na kwas fosforowy negatywnie reaguje też wątroba i nerki. Kwas obciąża je i dodatkowo może prowadzić do powstawania kamieni, a wątroba ma tendencję do marskości i stłuszczania się. 

Czy napoje gazowane są szkodliwe?

Badania JAMA Internal Medicine z 2019 r. wykazały, że już 1-2 szklanki napojów gazowanych dziennie mogą zwiększać ryzyko chorób układu krążenia i problemy z układem trawiennym. Badanie przeprowadzono na grupie 451743 osób. Raport potwierdził też, że słodziki w napojach bez cukru mogą też uszkadzać trzustkę i pogarszać samopoczucie u osób zmagających się z cukrzycą.

Napoje typu cola to też bomba cukrowa. W jednej puszce słodkiego napoju (ok. 330 ml) może znajdować się od 3-8 łyżeczek cukru. Dla porównania, dzienne całkowite spożycie zalecane przez WHO wynosi maksymalnie 10-12 łyżeczek. Jedną puszką napoju pokrywacie więc nawet 2/3 dziennego zapotrzebowania na „cukier kryształ”. Napoje gazowane ponadto prowadzą do wzdęć i nasilają refluks, zgagę, podrażniają jelita oraz mogą wywoływać inne problemy z układem pokarmowym - szczególnie jeśli macie wrażliwy żołądek.

Źródła:

Amy Mullee, Dora Romaguera, PhD, Jonathan Pearson-Stuttard i in., Association Between Soft Drink Consumption and Mortality in 10 European Countries, JAMA Network;

Longina Kłosiewicz-Latoszek, Jaka ilość cukru jest bezpieczna dla zdrowia, Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej.